Inhoudsopgave
- Klaverjassen?!
- Hoe werkt klaverjassen?
- Wat is het doel?
- Hoe speel je klaverjassen?
- Fase 1: Schudden
- Fase 2: Bieden
- Fase 3: Uitspelen
- De laatste slag
- Fase 4: Puntentelling
Klaverjassen!?
Klaverjassen is een oer-hollands kaartspel dat wordt gespeeld met de standaard kaarten met harten, ruiten, schoppen en klavers. Klaverjassen speel je met twee teams van elk twee spelers. Dus in totaal met vier spelers. Alleen de kaarten 7 t/m Aas doen mee. Aan het begin van elke potje, krijgt iedere speler 8 kaarten. De spelers zien alleen hun eigen kaarten en niet de kaarten van de andere spelers.
Elk potje bestaat uit 4 fases:
- Schudden en kaarten verdelen
- Het bieden en troef bepalen
- De kaarten uitspelen
- Puntentelling
Elk potje begint dus met schudden en kaarten verdelen. In elk potje is (zonder roem, dat wordt later uitgelegd) 162 punten te verdienen. Vaak worden er 16 potjes gespeeld om te bepalen wie er gewonnen heeft. Of zelfs 3x of 5x 16 potjes.
Klaverjassen speel je in teams
Klaverjassen wordt gespeeld in twee teams van twee spelers. De teamleden zitten tegenover elkaar. Vaak aangegeven met de vier windstreken: noord en zuid spelen samen, oost en west spelen ook samen.
Wat is het doel van klaverjassen?
Het doel bij klaverjassen is om als team zoveel mogelijk punten te halen. Dus het team dat aan het einde de meeste punten heeft, wint.
Hoe speel je klaverjassen?
Een potje klaverjassen speel je in 4 fases.
Fase 1: Schudden en kaarten verdelen
Als je samen aan een fysieke tafel speelt, gaat het schudden en de kaarten verdelen volgens de klaverjas traditie. Speel je klaverjassen online via deze klaver.live, dan regelt de server deze stap natuurlijk helemaal.
De speler links (dus met de klok mee naast) degene die schrijft, schut als eerste de kaarten. Er moet minstens 3 keer geschut worden. Tijdens officële kampioenschappen, kan een spelers van het andere team couperen, dan worden minstens 3 kaarten bovenop de stapel onderop gelegd.
De speler die heeft geschut, verdeelt de kaarten volgens het 3-2-3 systeem, met de klok mee. De speler links van de deler krijgt de 3 bovenste kaarten, daarna de speler tegenover de deler ook 3, etc. Daarna krijgen alle spelers 2 kaarten en tot slot weer allemaal 3 kaarten. Officieel mogen de spelers hun kaarten nog niet bekijken, om seinen en valsspelen te minimaliseren. Op deze klaver.live is dit een instelling waar je voor kunt kiezen bij het aanmaken van de klaverjastafel. In de praktijk is dit niet heel gebruikelijk en daarom staat deze instelling standaard uit.
Fase 2: Bieden en troef bepalen
Tijdens deze bied-fase wordt er bepaald welk team gaat en wat de troefkleur is. De standaard biedmethode is als volgt: De eerste speler is de speler links (dus met de klok mee naast) degene die heeft geschud en gedeeld. Deze eerste speler mag als eerste aangeven of hij/zij speelt. Met spelen wordt bedoelt dat deze speler verwacht minstens de helft van het aantal punten te halen. (zie puntentelling verderop). Daarnaast moet de speler aangeven waarop (klavers, harten, ruiten of schoppen). Zodra een speler zegt 'ik speel' en de kleur heeft aangegeven, is direct deze bied-fase afgerond en begint het spelen.
Deze eerste speler mag ook 'passen'. Bij passen gaat de beurt naar de volgende speler (met de wijzers van de klok mee). Deze tweede speler mag vervolgens ook kiezen tussen 'ik speel' of 'ik pas'. Officieel moet iedere speler na het passen direct zijn/haar kaarten weer gesloten neerleggen.
Wat als iedereen past?
Stel dat alle spelers passen, dan moet de eerste speler verplicht spelen. Hij/zij mag dus niet meer passen. Deze eerste speler moet verplicht aangeven op welke kleur er wordt gespeeld (dus op harten, klavers, ruiten of schoppen).
Troefkleur is bepaald
Doordat nu altijd een speler (verplicht) speelt op een kleur, is daarmee ook de troefkleur bepaalt. Deze kleur verandert bij de volgende fases niet meer. Vaak wordt er een twee met deze kleur open op tafel gelegd. In dé klaverjas app van klaver.live wordt met een icoon aangegeven wie er op welke kleur speelt.
Welke varianten van bieden zijn er bij klaverjassen?
Er zijn meerdere varianten van het bieden. Al deze varianten worden ondersteund door klaver.live.
- Direct kiezen - Dit is de meeste gebruikte variant op deze site. Hierbij mag de 1e speler direct kiezen uit alle vier de kleuren én hij/zij mag passen. Als iedereen gepast heeft, moet de 1e speler verplicht.
- Direct kiezen verplicht - Deze variant wordt ook best vaak gespeeld. Hierbij moet de 1e speler direct verplicht kiezen uit alle vier de kleuren. Hij/zij mag niet passen.
- Draaikaart - Bij deze variant zijn de kaarten 2 t/m 6 geschut en liggen gesloten op tafel: de troefstapel. Na het schudden van de handkaarten, wordt de bovenste kaart van de troefstapel getrokken. De 1e speler mag kiezen of hij/zij speelt op deze gedraaide kleur. Hij/zij mag ook passen. Als iedereen heeft gepast, dan wordt de volgende kaart van de troefstapel gepakt (totdat dit een andere kleur is dan de 1e kleur). Als weer iedereen past, moet de speler verplicht spelen op de volgende kaart die gedraaid wordt.
- Draaikaart - opnieuw schudden - Deze variant is bijna hetzelfde als de Draaikaart. Alleen wordt opnieuw geschut als iedereen 2x past.
- Draaikaart - vrij kiezen - Ook deze variant is bijna hetzelfde als de Draaikaart. Alleen kan de 1e speler vrij kiezen uit een van de vier kleuren als iedereen 2x heeft gepast.
Amsterdams, tegen computer
Bij Amsterdams hoef je niet in te troeven als de slag al aan je maat ligt.
AmsterdamsRotterdams, tegen computer
Bij Rotterdams moet je, als je kunt troeven, altijd troeven. Ook als de slag aan je maat ligt.
RotterdamsFase 3: kaarten uitspelen
In deze fase leggen de spelers zo slim en tactisch mogelijk hun kaarten neer, om zoveel mogelijk punten te halen. Dit is de belangrijkste fase van het spel, waarbij of veel punten worden gehaald of helaas veel punten worden verspeeld.
De eerste speler (dus de speler links van degene die heeft gedeeld) legt als eerste een kaart neer. De kleur (harten, ruiten, schoppen of klavers) van deze kaart is de 'gevraagde kleur'.
4 kaarten, met de klok mee
Een slag bestaat uit vier kaarten. De spelers leggen omstebeurt een kaart neer. De 1e speler is degene links van de deler óf degene die in de vorige slag de hoogste kaart had (daarover later meer).
In deze fase zijn de klaverjasregels heel belangrijk. Deze regels bepalen welke kaart wel én welke kaart niet gespeeld mag worden. De klaverjasregels hebben een volgorde. Als niet aan de 1e regel voldaan kan worden, dan geldt pas de 2e regel. Als de speler daar niet aan kan voldoen (hij/zij heeft die kleur niet), dan geldt pas de 3e regel. Etc.
De klaverjasregels:
- Regel 1: 1e kaart neerleggen - Het midden is nog leeg. De 1e speler moet een kaart neerleggen. Alle kaarten uit de hand van de speler zijn toegestaan. (Maar niet elke kaart is verstandig...). De kleur van deze kaart is de gevraagde kleur.
- Regel 2: Gevraagde kleur volgen - heeft de speler (minstens) een kaart van de gevraagde kleur (harten, ruiten, schoppen of klavers), dan moet de speler een kaart van deze kleur neerleggen.
- Regel 3: Overtroeven - als de speler (die aan de beurt is) niet de gevraagde kleur heeft, dan moet hij introeven. Dit doet hij/zij door een kaart van de troefkleur te spelen. Als de hoogste kaart (zie verderop) op het moment van spelen van de teammaat is, dan hoeft er niet ingetroefd te worden. Overtroeven wil zeggen dat er een troefkaart gespeeld moet worden die hoger is dan een (eventuele) troefkaart die er al ligt.
- Regel 4: Overge kleuren - Als de speler niet kan/hoeft in te troeven, dan mag er een kaart van een overige kleur gespeeld worden.
- Regel 5: Ondertroeven - Als de speler niet kan overtroeven én niet meer een andere kleur heeft, pas dan mag de speler ondertroeven (een lagere troefkaart spelen dan er al ligt).
Wat is verzaken?
Een speler verzaakt als hij/zij zich niet houdt aan de klaverjasregels. Als de speler bijvoorbeeld introeft terwijl hij/zij de gevraagde kleur nog heeft. Als achteraf blijkt dat een speler verzaakt, kunnen de spelers van het andere team dat aangeven. Als er inderdaad verzaakt is, krijgt het andere team alle punten, incl. 100 roem.
Wat is het verschil tussen Amsterdams en Rotterdams?
Dit zijn de klaverjasregels volgens de Amsterdamse variant.. Bij Rotterdams is zijn de regels voor 3, 4 en 5 anders. Zie daarovoor De rotterdamse variant.
Wat is de hoogste kaart?
Als alle spelers een kaart hebben, neergelegd, wordt bepaald welke van de vier kaarten de hoogste kaart is. De speler die de hoogste klaverjaskaart heeft neergelegd, wint de slag (krijgt de vier kaarten) en moet in de volgende slag als 1e een kaart neerleggen.
Voor het bepalen van de hoogste kaart, geldt een vaste volgorde. Deze volgorde is afhankelijk van de troefkleur. Daarvoor wordt onderstaande klaverjastabel gebruikt. De punten kolom wordt in de laatste fase (puntentelling) gebruikt.
| Overige kleuren | Troef kleur | |||
| Volgorde | Kaart | Punten | Kaart | Punten |
| 1 | Boer | 20 | Aas | 11 |
| 2 | Negen | 14 | Tien | 10 |
| 3 | Aas | 11 | Heer | 4 |
| 4 | Tien | 10 | Vrouw | 3 |
| 5 | Heer | 4 | Boer | 2 |
| 6 | Vrouw | 3 | Negen | 0 |
| 7 | Acht | 0 | Acht | 0 |
| 8 | Zeven | 0 | Acht | 0 |
De troefboer (jas) is altijd de hoogste kaart. De troefkleur wint altijd van alle niet-troefkleuren.
De laatste slag
Als de laatste speler in de laatste slag de laatste kaart heeft neergelegd, zijn er dus in totaal 32 kaarten gespeeld. De speler die deze laatste slag wint, krijgt een extra 10 punten bij de puntentelling. Daarmee is de 3e fase: Kaarten uitspelen afgerond.Wat is roem bij klaverjassen?
Bij elke slag kan er roem ontstaan, wanneer de enkele kaarten van dezelfde kleur een rijtje vormen. De volgorde voor roem is de standaard volgorde van de kaarten: aas, heer, vrouw, boer, tien, negen, acht en zeven. Als drie kaarten (van dezelfde) kleur een rijtje vormen, dan spreken we van een driekaart roem. De hoeveelheid roempunten zijn afhankelijk van het aantal kaarten dat een rijtje vormt en of het van de troefkleur is:
| Situatie | Roempunten |
| Driekaart: drie opeenvolgende kaarten van één kleur | 20 |
| Vierkaart: vier opeenvolgende kaarten van één kleur | 50 |
| Vier kaarten van gelijke waarde in één slag (aas t/m zeven) | 100 |
| Stuk: Heer + vrouw indien troef | 20 |
| Pit: Het behalen van alle acht slagen | 100 |
Bovenstaande is ook in combinatie nodig. Bijvoorbeeld van troef heer, vrouw én aas is zowel de driekaart als stuk en dus in totaal 20 + 20 = 40 punten.
Fase 4: Hoe werkt de puntentelling?
De laatste fase van elk potje is de puntentelling. Tijdens het spelen van de kaarten, zijn er 8 verschillende slagen gewonnen. Klaverjassen wordt gespeeld in teams, en de slagen én de puntentelling wordt ook per team bijgehouden. Voor het tellen van de punten van elke slag wordt de hierbovengenoemde klaverjastabel gebruikt.
Hoeveel punten zitten er in een potje?
In totaal zijn er 162 punten (zonder roem) in een potje klaverjassen.
| Kaarten | Punten |
| 4x aas = 4x11 punten | 44 |
| 4x tien = 4x10 punten | 40 |
| 4x heer = 4x4 punten | 16 |
| 4x vrouw = 4x3 punten | 12 |
| 3x boer (niet troef kleur) = 3x3 punten | 9 |
| 1x troef boer (jas) | 20 |
| 1x troef negen (nel) | 14 |
| Laatste slag | 10 |
| Totaal: | 162 |
Wanneer raak je al je punten kwijt bij klaverjassen?
Het team dat is gegaan (heeft gezegd dat ze gaan spelen) moet meer dan de helft van alle punten hebben gehaald. Zonder roem dus 82 punten of meer (de helft van 162 is 81).
Voorbeeld: er is 1x 20 punten roem 'gevallen'. In totaal dus 162+20 = 182 punten. Het team dat gaat moet daarmee minstens 92 punten hebben gehaald.
Wat is natgaan bij klaverjassen?
Als het team dat gaat niet minstens de helft van de punten heeft gehaald, dan gaat het team nat en gaan alle punten naar het andere team. In bovenstaand voorbeeld krijgt het andere team dus alle 182 punten.
Volgend potje
Daarmee zijn alle vier de fasen doorlopen en begint het volgende potje weer met het schudden en verdelen van de kaarten. Vaak wordt dit 16x gedaan voor één boompje of totale ronde. Aan het einde worden alle punten bij elkaar opgeteld en wordt bepaald welk team gewonnen heeft.
Hoe speel je klaverjassen met twee spelers?
Je kunt ook klaverjassen met twee spelers (wikipedia). Fysiek aan een tafel is dat een speciale manier. Gelukkig kun je op deze site eenvoudig met z'n tweeen klaverjassen met behulp van twee computer spelers. Je kunt dus ook klaverjassen met twee spelers, door gebruik te maken van twee computerspelers. Daardoor kun je of samen tegen twee computerspelers. Of tegen elkaar door allebei een computerspeler als maat te hebben.
Officiële klaverjasregels
Op klaver.live speel je de offiële klaverjasregels volgens de Kaart Bond Nederland . Meer informatie over de klaverjasregels én hoe je in competities speelt, vind je op deze site.
Speel met twee spelers
Speel samen tegen de computer of tegen elkaar.
Speel met vier anderen
Speel klaverjassen met vier vrienden of ...